- Μέλι
- Γύρη
- Βασιλικός πολτός
- Πρόπολη
- Κερί
- Δηλητήριο της μέλισσας
- Γνωριμία με τις μέλισσες
- Blue zones
- Ικαρία
- Από τον κόσμο των μελισσών
- Συχνές ερωτήσεις
Μέλι είναι το τρόφιμο που παράγουν οι μέλισσες από το νέκταρ των ανθέων ή από εκκρίσεις που προέρχονται από ζωντανά μέρη των φυτών ή βρίσκονται πάνω σε αυτά, τα οποία συλλέγουν, μεταποιούν, αναμιγνύουν με δικές τους ειδικές ουσίες, αποταμιεύουν και αφήνουν να ωριμάσει μέσα στις κηρήθρες της κυψέλης. Το μέλι μπορεί να είναι ρευστό, παχύρρευστο ή κρυσταλλωμένο.
Η θρεπτική αξία του μελιού
Είναι μοναδική φυσική γλυκαντική ουσία μεγάλης βιολογικής αξίας, με ξεχωριστή θρεπτική αξία. Έχει αποδειχθεί με επιστημονικές έρευνες ότι είναι υγιεινή τροφή και διαθέτει πλήθος συστατικών απαραίτητων για τον οργανισμό του ανθρώπου. Περιέχει δεκάδες φυσικά στοιχεία όπως βιταμίνες, ένζυμα, αμινοξέα, υπεροξείδιο του υδρογόνου, μεταλλικά στοιχεία κ.α., που στο σύνολό τους ξεπερνούν τα 180, των οποίων η αξία είναι αδιαμφισβήτητη στη σύγχρονη διατροφή. Επιπλέον το μέλι έχει και αντιοξειδωτικές ουσίες.
Το μέλι είναι τροφή άμεσης ενέργειας, που αφομοιώνεται αμέσως από τον οργανισμό, κατάλληλο για αθλητές, παιδιά, εγκύους, αρρώστους και γενικά για κάθε ταλαιπωρημένο οργανισμό.
Είδη μελιού της Ικαρίας
Θυμάρι: ανθίζει Μάιο-Ιούνιο. Έντονα αρωματικό μέλι με λαμπερό διαυγές χρώμα και εξαιρετική γεύση. Κατατάσσεται στις καλύτερες ποιότητες μελιού. Σε 6 έως 18 μήνες από την παραγωγή του κρυσταλλώνει. Είναι τονωτικό, έχει αντισηπτικές ιδιότητες και πρόσφατες έρευνες το συσχετίζουν με την καθυστέρηση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων.
Αναματόμελο – Ερείκης (άναμα): ανθίζει Σεπτέμβριο στα υψηλότερα σημεία και φτάνει έως και τον Δεκέμβριο στα χαμηλότερα. Μέλι σκουρόχρωμο με έντονη γεύση που το προτιμούν απαιτητικοί καταναλωτές. Κρυσταλλώνει γρήγορα από 1-3 μήνες. Έχει υψηλή θρεπτική αξία τονώνει τον οργανισμό και περιέχει μεγάλη ποσότητα γύρης.
Ανθέων: Μέλι από μεγάλη ποικιλία ανοιξιάτικων αυτοφυών φυτών. Το ανοιχτόχρωμο έχει εξαιρετικό άρωμα και γεύση ενώ το σκουρόχρωμο υψηλή θρεπτική αξία και είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία. Η κρυστάλλωσή του δεν μπορεί να προβλεφθεί.
Πεύκο: προέρχεται από μελιτώδεις εκκρίσεις. Δεν είναι ιδιαίτερα γλυκό γι’αυτό και αρέσει στη γεύση. Έχει λιγότερες θερμίδες από τα ανθόμελα και είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες και αμινοξέα. Η κρυστάλλωσή του είναι αργή.
Η γύρη είναι προϊόν που συλλέγουν οι μέλισσες από τα άνθη των φυτών. Είναι το μέσο με το οποίο το αρσενικό γενετικό υλικό των φυτών μεταφέρεται από τα άρρενα (στήμονες) στα θήλεα (ύπερος) πολλαπλασιαστικά τους όργανα. Οι μέλισσες χρησιμοποιούν τη γύρη για τη διατροφή τους σαν πηγή πρωτεϊνών, βιταμινών και ανόργανων αλάτων.
Την συλλέγουν από τα διάφορα λουλούδια και τη μεταφέρουν στη κυψέλη σε ειδικές θήκες που βρίσκονται στα πίσω πόδια τους και ονομάζονται «καλαθάκια γύρης». Ο μελισσοκόμος τοποθετεί ειδικές παγίδες (γυρεοπαγίδες) στην είσοδο της κυψέλης, που κατακρατούν τη γύρη από τα πόδια των μελισσών, επιτρέποντας έτσι τη συλλογή της.
Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, αμινοξέα, σάκχαρα, ανόργανα συστατικά, βιταμίνες, φλαβονοϊδή και άλλα συστατικά μεγάλης βιολογικής αξίας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ποσότητα 35γρ. (1 κουτ. σούπας) την ημέρα ικανοποιεί τις ημερήσιες ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε πρωτεΐνες. Περιέχει βιολογικά ενεργές ουσίες που επηρεάζουν θετικά τον μεταβολισμό και προάγουν την καλή φυσική κατάσταση του σώματος.
Η γύρη από αυτοφυή φυτά βοηθά και συνιστάται για:
την πρόληψη ή την αναστολή της εξέλιξης του προστάτη
την απώλεια μνήμης
την μακροζωία
το κυκλοφορικό
την ανακούφιση από την κόπωση
την καταπολέμηση του στρες-άγχους, κατάθλιψης, αϋπνίας
την τριχόπτωση
την καλύτερη αφομοίωση της τροφής
την σεξουαλική ικανότητα
τον αθλητισμό
την αύξηση της ευεξίας
Δοσολογία: Μία κουταλιά της σούπας ημερησίως για 4-6 μήνες διακοπή για λίγο και πάλι. Μπορεί να καταναλωθεί αυτούσια ή αναμεμιγμένη με χυμό, γάλα ή μέλι.
Ο βασιλικός πολτός είναι μια φυσική πρωτεϊνούχος τροφή, πλούσια σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των νεαρών εργατριών μελισσών. Η ονομασία βασιλικός πολτός οφείλεται στο ότι οι προνύμφες που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες καθώς και οι ενήλικες βασίλισσες, τρέφονται αποκλειστικά με αυτόν. Ο βασιλικός πολτός είναι ο καθοριστικός παράγοντας που μετατρέπει την προνύμφη μέλισσα από εργάτρια σε βασίλισσα. Είναι πλούσια πηγή πρωτεϊνών, αμινοξέων, λιπιδίων, βιταμινών, ανόργανων στοιχείων και άλλων χρήσιμων ουσιών. Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό ασπριδερό χρώμα έως ανοιχτό κίτρινο, παχύρευστη υφή, ελαφρύ δριμύ άρωμα και όξινη γεύση. Έγινε αντικείμενο πολλών ιατρικών μελετών και τεκμηριωμένα έχει θετικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό για τις παρακάτω περιπτώσεις:
της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
του γερασμένου και ταλαιπωρημένου οργανισμού
της παιδιατρικής
της απόκτησης μεγαλύτερης διανοητικής και σωματικής δύναμης
της νεφρικής ανεπάρκειας
της αύξησης των αθλητικών επιδόσεων
της γενικής εξάντλησης
της σεξουαλικής ικανότητας
της υπέρτασης
των δερματικών παθήσεων
της χρόνιας δυσκοιλιότητας
Δοσολογία: κάθε πρωί, πριν το πρωινό, καταναλώνετε μια μικρή ποσότητα κάτω από τη γλώσσα χρησιμοποιώντας το δοσομετρικό κουταλάκι.
Η πρόπολη είναι ρητινώδεις κολλητική ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες από τους ρητινώδεις οφθαλμούς διαφόρων φυτών, την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούν για να στεγανοποιήσουν και να απολυμάνουν το εσωτερικό της κυψέλης. Η πρόπολη οφείλει την ονομασία της στο ότι οι μέλισσες την τοποθετούν και στην είσοδο της κυψέλης (προ της πόλης) ώστε να την μικρύνουν και να εμποδίσουν την είσοδο διαφόρων εχθρών τους. Συλλέγεται με ειδικές σήτες που τοποθετούνται στο πάνω μέρος της κυψέλης. Το χρώμα της είναι καφέ-πράσινο, καστανό ή σκούρο καφέ. Έχει βακτηριοκτόνες και βακτηριοστατικές ιδιότητες και θετικές επιδράσεις στη θεραπεία τραυμάτων, στην αντιφλεγμονική δράση των αρθρώσεων, στο κρυολόγημα (πόνοι λαιμού, φαρυγγίτιδα), μυκητιάσεις.
Είναι η ουσία που παράγουν οι μέλισσες από τους κηρογόνους αδένες και την χρησιμοποιούν για να χτίσουν τις κερήθρες της φωλιάς τους. Για την παραγωγή 1 κιλού κεριού οι μέλισσες καταναλώνουν κατά μέσο όρο 8,5 κιλά μέλι. Το κερί έχει πολλές πρακτικές εφαρμογές οι σπουδαιότερες των οποίων είναι: η παρασκευή λαμπάδων και κεριών, η κατασκευή φύλλων κερήθρας, η παρασκευή καλλυντικών, στη φαρμακοβιομηχανία κ.α.
Το όνομα του παραπέμπει σε κάτι επίπονο και βλαβερό, παρόλα αυτά αποτελεί ένα φάρμακο για πολλές παθήσεις. Είναι ένα πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών που παράγεται στον αδένα του δηλητηρίου των ενήλικων μελισσών. Έχει φανεί πολύ χρήσιμο στη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, στην απευαισθητοποίηση ατόμων που είναι αλλεργικά στο τσίμπημα των μελισσών κ.α.
Η προσφορά της μέλισσας
Η μεγαλύτερη προσφορά της μέλισσας είναι η επικονίαση με την οποία συμβάλλει στην ποικιλότητα της φύσης, στον εμπλουτισμό του εδάφους με οργανική ουσία, στην προστασία της γης από τη διάβρωση και γενικά στη διατήρηση της βιολογικής ισορροπίας στον πλανήτη. Οι μέλισσες βοηθούν στη γονιμοποίηση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70% των φυτικών ειδών. Χωρίς την μέλισσα η παραγωγή φρούτων, καρπών, σπόρων και λαχανικών θα ήταν σχεδόν αδύνατη. Αυτή της η προσφορά στη φύση είναι ανεκτίμητη και ξεπερνά την αξία όλων των προϊόντων της κυψέλης.
«Αν εξαφανιστεί η μέλισσα, ο άνθρωπος έχει ακόμη 4 χρόνια ζωής. Όχι πια μέλισσες, όχι πια επικονίαση, όχι πια φυτά, όχι πια ζώα, όχι πια άνθρωπος»
Άλμπερτ Αϊνστάιν
Η κοινωνία των μελισσών
Η μέλισσα είναι κοινωνικό έντομο και ζει σε οργανωμένη κοινωνία. Ανάλογα με την εποχή η κοινωνία αυτή μπορεί να έχει από 10.000 έως 50.000 μέλισσες. Αρσενικές μέλισσες είναι οι κηφήνες και θηλυκές η βασίλισσα και οι εργάτριες.
Βασίλισσα
Είναι το πιο μεγαλόσωμο άτομο της κυψέλης.
Ζει μέχρι 5 χρόνια.
Γεννάει μέχρι 1.500 αυγά την ημέρα, την άνοιξη και λιγότερα τις άλλες εποχές.
Ζευγαρώνει στον αέρα μόνο στην αρχή της ζωής της με 8 – 10 κηφήνες και αποθηκεύει 5 έως 7 εκατομμύρια σπερματοζωάρια στο σώμα της για να γονιμοποιεί τα αυγά που θα γεννά στην υπόλοιπη ζωή της.
Παράγει φερορμόνες με τις οποίες διατηρεί την τάξη και την οργάνωση στο μελίσσι.
Υπάρχει ΜΙΑ ΜΟΝΟ βασίλισσα σε κάθε μελίσσι.
Κηφήνας
Δεν έχει κεντρί ούτε όργανα συλλογής τροφής και παραγωγής κεριού.
Ζει μέχρι 2 μήνες.
Μετά το ζευγάρωμα με την βασίλισσα πεθαίνει.
Την άνοιξη και το καλοκαίρι σε ένα μελίσσι υπάρχουν μερικές εκατοντάδες, ενώ το χειμώνα εξαφανίζονται.
Εργάτρια
Κάνει όλες τις εργασίες μέσα και έξω από την κυψέλη.
Παράγει βασιλικό πολτό και κερί και συλλέγει την τροφή (νέκταρ, γύρη).
Υπερασπίζεται με αυτοθυσία την φωλιά της (κυψέλη).
Ζει μέχρι 40 μέρες την άνοιξη και το καλοκαίρι και μέχρι 6 μήνες το χειμώνα.
Στην Ικαρία «κρύβεται» το μυστικό της μακροζωίας
«Το μυστικό της μακροζωίας φαίνεται ότι κατέχουν οι Ικαριώτες, καθώς πανευρωπαϊκή μελέτη σε 12 χώρες τους ανέδειξε πρωταθλητές όσον αφορά τη μακροβιότητα!
Ο χαλαρός τρόπος ζωής των Ικαριωτών φαίνεται να είναι η εξήγηση για τους πολλούς υπερήλικες που ζουν στο νησί ενώ στην Ευρώπη είναι μακρόβιο (άνω των 90 ετών) το 0,1% του πληθυσμού, σε αντίθεση στην Ικαρία το ποσοστό εκτοξεύεται στο 1%! Η Ικαρία συμπεριλαμβάνεται στις πέντε περιοχές στο κόσμο (μπλε ζώνες) με τα μεγαλύτερα ποσοστά μακροζωίας όπως και η Σαρδηνία, η Οκινάουα, η Λόμα Λίντα και η Νικόγια.
Η μελέτη ξεκίνησε πριν πέντε χρόνια περίπου, προκειμένου να ταυτοποιηθούν οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες μακροβιότητας στον ευρωπαϊκό πληθυσμό. Η ελληνική ομάδα από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών που συμμετέχει στο πρόγραμμα, μελέτησε τα στοιχεία του ελληνικού πληθυσμού και με μεγάλη έκπληξη ανακάλυψε ότι η Ικαρία κατέχει ρεκόρ σε υπερήλικες κατοίκους!
Ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το σημαντικό αυτό εύρημα και 15μελής ομάδα ειδικών και δημοσιογράφων από την Ελλάδα, τις ΗΠΑ, το Βέλγιο και την Ιταλία έχουν εγκατασταθεί στο νησί μελετώντας το φαινόμενο. Μάλιστα γυρίζεται και ντοκιμαντέρ, το οποίο θα προβληθεί σύντομα στο «Νάσιοναλ Τζεογκράφικ». Τα δε πρώτα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο CNN».
Άρθρο της Σοφίας Νέτα στην Ελευθεροτυπία
Κάνουμε φαρμακολογικές αναλύσεις των δεκάδων αφεψημάτων από βότανα και το μοναδικό μέλι που παράγεται στο νησί από μέλισσες που αντλούν γύρη και μέλι από θυμάρι, πεύκο και ρείκι. Πιστεύουμε ότι θα βρούμε αντικαρκινικά, αντι-οξειδωτικά και προβιοτικές ιδιότητες σε αυτά τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα.
Δήλωση του Dan Buettner συγγραφέα του “The Blue Zones” μέσα από το ομότιτλο site
Εκτενής αναφορές και ρεπορτάζ για το θέμα έχουν γίνει από τα μεγαλύτερα ξένα Μ.Μ.Ε. όπως «New York Times», η «Daily mail», το «CNN», το «BBC»,οι «Financial Times», το «NBC», και ο «Guardian». Επίσης με το θέμα έχουν ασχοληθεί και όλα τα Ελληνικά Μ.Μ.Ε.
Γεωγραφική Θέση & Μορφολογία
Η Ικαρία ανήκει στο σύμπλεγμα του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Έχει ανατολικά τη Σάμο, δυτικά την Μύκονο, βόρεια την Χίο, νότια την Πάτμο και τους Φούρνους.Η ονομασία του νησιού οφείλεται στο μύθο του Ικάρου που με την πτώση του, έδωσε το όνομά του στο Ικάριο πέλαγος. Παλαιότερα ονόματα της ήταν Μάκρις, Δολίχη, εξαιτίας του σχήματός της που είναι επίμηκες ή Ιχθυόεσσα εξαιτίας της αφθονίας ψαριών που υπήρχε στη θάλασσα ή Ανεμόεσσα.
Η Ικαρία έχει έκταση 255 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 102 μίλια (160 χιλιόμετρα) ακτογραμμή. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 8.410 κατοίκους (απογραφή 2011). Πρωτεύουσα του νησιού είναι ο Άγιος Κήρυκος με 3.343 κατοίκους. Άλλες περιοχές είναι ο Εύδηλος με πληθυσμό 2.831 κατοίκους και οι Ράχες με πληθυσμό 2.236 κατοίκους.
Η τοπογραφία της παρουσιάζει έντονες αντιθέσεις, καθώς εμφανίζει καταπράσινες πλαγιές και γυμνούς απότομους βράχους. Είναι ορεινή στο μεγαλύτερο μέρος της. Διασχίζεται από την οροσειρά του Αθέρα (Πράμνος), του οποίου η υψηλότερη κορυφή είναι 1.041 μέτρα. Η πλειονότητα των χωριών χαρακτηρίζονται ορεινά, κάτι που οφείλονταν στην ανάγκη προστασίας των κατοίκων από τις πειρατικές επιδρομές κατά τον Μεσαίωνα.
Το νησί είναι στο μεγαλύτερο κομμάτι του καλυμμένο από βλάστηση, ρείκι (τοπική ονομασία άναμα), θυμάρι, θρούμπι, φλασκόμηλο, ρίγανη, πευκοδάση και πλήθος άλλων αυτοφυών φυτών και βοτάνων. Υπάρχει επίσης αφθονία νερών. Στα δυτικά υπάρχει το δάσος του Ράντη, ένα από τα σπανιότερα χαρακτηριστικά μεσογειακά προϊστορικά δάση. Υπάρχουν σπάνια και μοναδικά είδη ζώων στο νησί, και ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα. Το κλίμα της Ικαρίας θεωρείται ήπιο.
Μνημεία και τόποι που αξίζει να επισκεφθείτε
Μουσείο Αγίου Κηρύκου
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο, μέσα σε νεοκλασικό κτίριο, υπάρχουν πολλά αρχαία ευρήματα, αγγεία, στήλες, λίθινα και χάλκινα εργαλεία, αμφορείς που βρέθηκαν στο βυθό της θάλασσας, κ.ά. Λειτουργεί και λαογραφικό μουσείο.
Ιαματικά Λουτρά, Θέρμα
Η ιστορία των λουτρών είναι συνδεδεμένη με την ιστορία του τόπου μας. Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν τα λουτρά.
Οι πηγές της Ικαρίας θεωρούνται μεταξύ των πλέον ιαματικών πηγών του κόσμου.
Ανάμεσα στις δεκαεπτά (17) κυριότερες ιαματικές πηγές της χώρας μας, είναι γνωστή η Ικαρία για τις δικές της, που βρίσκονται στην περιοχή του Δήμου Αγίου Κηρύκου. Υπάρχουν οκτώ (8) θερμοπηγές που αναβλύζουν σε διάφορα σημεία του νησιού. Οι σημαντικότερες ιαματικές πηγές της Ικαρίας βρίσκονται στην περιοχή των Θερμών.
Τα ύδατα των θερμομεταλλικών πηγών Ικαρίας θεωρούνται κατάλληλα για την θεραπεία των παρακάτω παθήσεων:
Υπόξεις και χρόνιοι ρευματισμοί όπου περιλαμβάνονται διάφορες μορφές αρθρίτιδας.
Ουρική αρθρίτιδα.
Νευραλγίες, νευρίτιδες και μυΐτιδες.
Γυναικολογικές παθήσεις.
Διαταραχές των ενδοκρινών αδένων.
Ορισμένες περιπτώσεις ανωμαλιών του κυκλοφορικού συστήματος.
Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος.
Δερματικές παθήσεις.
Δράκανο
Αρχαία πόλη που θεωρείται και πατρίδα του Διόνυσου. Βρίσκεται στην περιοχή Φανάρι στο ανατολικότερο σημείο του νησιού. Σήμερα σώζονται ερείπια του αρχαίου κάστρου και πάνω σε ύψωμα ο Πύργος του Δράκανου, κυκλικό οικοδόμημα Αλεξανδρινής εποχής, 4ου π.Χ. αιώνα.
Νας
Αρχαία πόλη όπου κατά την μυθολογία κατοικούσαν οι Ναϊάδες. Στην αρχαιότητα υπήρχε ένα από τα πιο φημισμένα Ιερά, αφιερωμένο στην Ταυροπόλο Αρτέμιδα. Από το αρχαίο λιμάνι σώζεται σήμερα η προκυμαία και το δάπεδο του Ιερού. Βρίσκεται δυτικά του Αρμενιστή. Ο Νας είναι ευρέως γνωστός ως τόπος εναλλακτικού τουρισμού.
Κάστρο του Κοσκινά
Φρούριο Βυζαντινής εποχής, έργο του 10ου αιώνα, κοντά στο χωριό Κοσοίκια στη βόρεια περιοχή του νησιού. Μέσα στο φρούριο βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Δοργανά.
Μουσείο Κάμπου
Υπάρχουν αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα από τα ερείπια της αρχαίας Οινόης, όπως συλλογές από εργαλεία νεολιθικής εποχής, αγγεία όλων των εποχών της αρχαιότητας, πήλινα ειδώλια, ανάγλυφα επιτύμβια, νομίσματα, κ.ά.
Μοναστήρι της Παναγίας στο Μουντέ
Μοναστήρι του 13ου αιώνα με τοιχογραφίες και παλιές εικόνες. Βρίσκεται κοντά στο Χριστό Ραχών σε μια μαγευτική καταπράσινη τοποθεσία με εκπληκτική θέα.
Μοναστήρι της οσίας θεοκτίστης
Βρίσκεται στο χωριό Πηγή κοντά στον Κάμπο. Η εκκλησία είναι αγιογραφημένη ακολουθώντας Αγιορείτικη διάταξη.
Παραλίες
Την Ικαρία την χαρακτηρίζει η άγρια ομορφιά. Πυκνή βλάστηση, ψηλά βουνά, ποτάμια, χαράδρες, μα πάνω απ’ όλα οι πανέμορφες παραλίες της, που προκαλούν δέος και σαγηνεύουν. Εκτός από τις αμμουδιές, πάρα πολλές είναι οι παραλίες με βότσαλο, και υπάρχουν και πολλές ερημικές παραλίες χωρίς πρόσβαση με αυτοκίνητο.
Γιαλισκάρι Κεραμέ
Αρμενιστής Σεϋχέλες